Donderdag 18 september waren wij in Pakhuis de Zwijger. Daar werd in het kader van de Week van de Energie door CleanDrinks een netwerkdiner georganiseerd, met aansluitend een toespraak van Jan Rotmans. Heel benieuwd waren wij naar dit programma, over de manier waarop de transitie naar duurzame, schone energie in Nederland kan worden gestimuleerd.
Crowdfunding
Tijdens het diner werd tijdens vijf pitches betoogd wat goede stimulansen zijn voor energietransitie. Volgens het Participatiefonds Duurzame Economie van Noord-Holland – dat onder meer samenwerkt met OnePlanetCrowd, het crowdfunding platform voor duurzame start-ups – is kapitaal er één van. Om duurzame initiatieven van de grond te krijgen is meestal geld nodig, crowdfunding blijkt goed te werken om grote
bedragen bij elkaar te halen.
Verbeteren oude systemen
Paul Morel van Stadsherstel benadrukt, dat het op duurzame wijze behouden van oude panden een goede stimulans is voor energietransitie. Nieuwbouw is dan namelijk niet nodig, kennis over het verbeteren van oude systemen wel. Voor het vergaren van zulke technische, innovatieve kennis, is door Stadsherstel in samenwerking met Groene Grachten en de gemeente een prijsvraag uitgeroepen. Hoe kan het dak van pakhuis de Zwijger het best worden benut om zonne-energie op te wekken?
Water als energiebron
Gijs van der Meer van Waternet vertelt over water als energiebron. Volgens hem is het aanboren van nieuwe markten, zoals energieopslag, een goede stimulans voor energietransitie. De warmte van gebruikt douchewater kan bijvoorbeeld opgeslagen worden met behulp van warmtewisselaars. Er kan warmte gehaald worden uit het IJ (net als wij op de geWoonboot doen!). Zo zou Waternet in de toekomst ook als energiebeheerder of –producent kunnen optreden. Voor luisteraars die niet zo thuis zijn in de waterwereld, ging zijn pitch wat snel.
NS treinen op groene stroom in 2018
Het mooie verhaal van Carola Wijdoogen van de NS stemt positief. De NS zichzelf als doel, dat in 2015 de helft van de treinen – en in 2018 alle – op groene stroom rijden, die afkomstig is uit windparken van Eneco. Een mooi streven, NS staat namelijk in de top 5 van grootverbruikers van energie in Nederland. Uit onderzoek blijkt dat er vraag naar is bij klanten: een goede stimulans voor energietransitie. Reistarieven zullen hierdoor niet omhoog gaan. Dat klinkt bijna te mooi om waar te zijn…
Rol van de overheid
Volgens Koen Kok van TNO moet de overheid een grote rol spelen in het stimuleren van energietransitie. Nederland kan daarin een voorbeeld nemen aan Denemarken, waar met dank aan overheidsingrijpen, reeds 35% van het energieverbruik afkomstig is van duurzame bronnen.
Ketenkrakers en systeemprikkers in actie
Na het diner en een koffiepauze betrad Jan Rotmans het podium, als kantelaar en transitieprofessor zeker onmisbaar in dit programma. Hij begon zijn verhaal met de stelling dat alle ingrediënten voor energietransitie al op een presenteerblaadje liggen. We hoeven het wiel niet meer uit te vinden. Dringend is wel, dat we het kantelpunt bereiken en met zijn allen actie ondernemen. Voordat er een kanteling plaatsvindt, ontstaan eerst altijd chaos en conflicten, machtsstrijd en slagvelden. De meest adaptieve bedrijven, hebben de grootste kans deze te overleven. Rotmans noemt als voorbeelden google, Tesla en Vandebron. De overheid moet volgens hem meer ruimte bieden aan energietransitie en richting geven, maar moet niet de volledige regie in handen willen hebben. Eerst moet de industrie worden aangepakt, dan de bouw en het verkeer. Kleinschalige initiatieven zijn de toekomst, met coöperaties als protest. Burgers die zich verenigen zijn de nieuwe micromacht, zij kunnen namelijk druk uitoefenen op de gevestigde orde. Ketenkrakers en systeemprikkers zullen actie moeten ondernemen.
Bottom up
Onder onze buren in Amsterdam Noord zien wij gelukkig al veel potentiële systeemprikkers en ketenkrakers! Denk daarbij aan bottom up initiatieven als de lokale energiemaatschappij NDSM Energie, cleantech playground De Ceuvel in samenwerking met Metabolic en aan de business community New Energy Docks en actie-organisatie Urgenda. Samen kunnen we de transitie versnellen. Dat maar veel grote partijen zich achter de kleine zullen scharen!
Auteur: Lilian Seine – geWoonboot